Mae yna lawer o wahanol fathau o adnoddau gwybodaeth ar gael i chi. Mae'r dudalen hon yn eich cyflwyno i rai o'r prif fathau o adnoddau gwybodaeth a'u defnydd. Ystyrir rhai adnoddau gwybodaeth, yn enwedig llyfrau ac erthyglau cyfnodolion, yn fwy addas i'w defnyddio mewn astudiaeth academaidd nag adnoddau eraill. Wrth i chi astudio'ch cwrs byddwch chi'n dysgu pa adnoddau gwybodaeth y mae disgwyl i chi eu defnyddio yn eich aseiniadau yn eich maes pwnc. Er mwyn eich helpu i ddatblygu'r gallu i werthuso gwybodaeth yn feirniadol, mae'r dudalen hon yn cynnwys gwybodaeth am y prawf CRAAP y gallwch ei ddefnyddio i asesu ansawdd adnodd gwybodaeth.
Weithiau byddwch yn clywed cyfeiriad at adnoddau gwybodaeth fel ffynonellau sylfaenol ac eilaidd.
Mae ffynonellau sylfaenol yn ddeunyddiau gwreiddiol a grëwyd ar adeg digwyddiad neu fel rhan o astudiaeth, darn o ymchwil neu ddarn o waith.
Ymhlith yr enghreifftiau mae data ymchwil, gweithiau celf a llenyddiaeth, ffotograffau, recordiadau sain a fideo, llythyrau, dyddiaduron, cofnodion llywodraethol a sefydliadol, arteffactau.
Mae ffynonellau eilaidd yn cael eu creu o ffynonellau sylfaenol neu ffynonellau eilaidd eraill ac yn dadansoddi a dehongli adnoddau sylfaenol neu adnoddau gwybodaeth eilaidd eraill.
Ymhlith yr enghreifftiau mae gwerslyfrau, erthyglau adolygu, gweithiau beirniadaeth a dehongli.
Mae yna rai adnoddau gwybodaeth sy'n berthnasol i bob maes pwnc. Mae'r adran hon yn dweud wrthych am nodweddion gwahaniaethol rhai o'r adnoddau gwybodaeth generig hyn ac yn nodi lle gallant fod yn ddefnyddiol yn eich astudiaethau.
Mae llyfrau yn weithiau ysgrifenedig cynhwysfawr ar bwnc. Gall llyfrau fod ar gael fel llyfrau printiedig corfforol neu'n electronig fel e-lyfrau.
Mae llyfrau'n dda ar gyfer cael trosolwg o bwnc a darganfod am y cysyniadau craidd, y damcaniaethau a'r dadleuon mewn maes pwnc.
Nid yw llyfrau cystal ar gyfer dod o hyd i ymchwil gyfoes ar bwnc
Journals are publications that are published on a regular basis (they may, for example, be published weekly, monthly or bi-annually) that contain articles.
Mae cyfnodolion academaidd yn dda ar gyfer y wybodaeth ddiweddaraf a'r ymchwil ddiweddaraf ar bwnc. Mae cyfnodolion proffesiynol (cylchgronau masnach) yn dda i gael y wybodaeth ddiweddaraf am ddatblygiadau mewn proffesiwn
Mae papurau newydd fel arfer yn cael eu hargraffu'n ddyddiol ac yn cynnwys adroddiadau newyddion, erthyglau a hysbysebion. Mae papurau newydd yn cynnwys y newyddion diweddaraf o wlad benodol ac ar draws y byd. Archwiliwch ein casgliad o bapurau newydd ar-lein yma.
Mae papurau newydd yn dda ar gyfer cael y newyddion diweddaraf ac ar gyfer ymchwil hanesyddol a chymdeithasol.
Nid yw papurau newydd cystal ar gyfer gwybodaeth wrthrychol nac ar gyfer dod o hyd i ymchwil a adolygir gan gymheiriaid a dadansoddiad manwl.
Mae cronfa ddata yn gasgliad electronig o wybodaeth sy'n cael ei storio mewn rhaglen gyfrifiadurol sy'n eich galluogi i ddod o hyd i wybodaeth o'r gronfa ddata mewn gwahanol ffyrdd. Gall cronfeydd data sydd ar gael o'r llyfrgell gynnwys erthyglau cyfnodolion, erthyglau papur newydd, gwybodaeth arbenigol neu gyfuniad o wahanol adnoddau gwybodaeth. Mae rhestr lawn o'r cronfeydd data sydd ar gael o'r llyfrgell i'w gweld yma.
form a Westlaw Edge UK.
Mae cronfeydd data yn dda ar gyfer chwilio ar draws cyfnodolion neu adnoddau gwybodaeth eraill i ddod o hyd i erthyglau neu wybodaeth ar bwnc penodol.
Mae gwefan yn set o dudalennau ar y rhyngrwyd sy'n cynnwys gwybodaeth a data ar bwnc a grëwyd gan unigolyn neu sefydliad. Mae miliynau o wefannau yn perthyn i sefydliadau ac unigolion parchus sy'n darparu gwybodaeth o ansawdd da. Mae yna hefyd lawer o wefannau sy'n cynnwys gwybodaeth gamarweiniol neu anwir. Felly mae'n bwysig iawn gwerthuso ansawdd unrhyw wefan rydych chi'n bwriadu ei defnyddio.
Mae gwefannau yn dda ar gyfer dod o hyd i wybodaeth gefndir i'ch helpu chi i ddechrau gyda'ch ymchwil, ar gyfer dod o hyd i'r wybodaeth ddiweddaraf a’r wybodaeth o bob cwr o'r byd.
Nid yw gwefannau cystal ar gyfer dod o hyd i wybodaeth wrthrychol a dibynadwy neu ymchwil a adolygir gan gymheiriaid yn hawdd.
Mae deunyddiau clyweledol yn cynnwys unrhyw adnoddau sydd wedi'u recordio mewn rhyw ffordd y gellir gwrando arnynt a/neu eu gweld. Ymhlith yr enghreifftiau mae delweddau, recordiadau sain, fideos, rhaglenni teledu a radio. Mae gennym fynediad i BoB,
gwasanaeth gan Learning on Screen sy'n galluogi myfyrwyr a staff i wylio neu recordio rhaglenni teledu a radio o dros 65 o sianeli rhad ac am ddim gan gynnwys 13 o sianeli iaith dramor.
Mae deunyddiau clyweledol yn dda ar gyfer darparu profiad dysgu rhyngweithiol a rhaglenni dogfen ar bwnc.
Nid yw deunyddiau clyweledol cystal ar gyfer dod o hyd i ymchwil a adolygir gan gymheiriaid neu wybodaeth fanwl
Mae yna ystod o adnoddau gwybodaeth mwy arbenigol ar gael y gallai fod angen i chi eu defnyddio yn eich astudiaethau hefyd. Mae'r adran hon yn egluro beth yw'r rhain ac yn darparu dolenni i ganllawiau ar ddefnyddio'r adnoddau hyn lle bo hynny'n briodol.
Mae polisïau'r llywodraeth yn amcan neu'n gam gweithredu a gynlluniwyd gan lywodraeth. Y prif le i ddod o hyd i bolisïau'r llywodraeth fel arfer yw gwefan y llywodraeth.
Gellir gweld polisïau llywodraeth Cymru ar wefan Llywodraeth Cymru.
Gellir gweld polisïau llywodraeth y DU a Lloegr yn gov.uk.
Mae canllawiau clinigol yn argymhellion ar sut y dylai gweithwyr gofal iechyd a gweithwyr proffesiynol eraill ofalu am bobl â chyflyrau penodol.
Y prif le i ddod o hyd i ganllawiau yw NICE.
Mae treialon clinigol yn astudiaethau ymchwil a gyflawnir mewn pobl gyda'r nod o werthuso ymyrraeth feddygol, lawfeddygol neu ymddygiadol.
Dyma rai enghreifftiau o dudalennau gwe lle gellir dod o hyd i dreialon clinigol:
Deddfwriaeth yw'r deddfau sy'n llywodraethu gwlad. Yn y Deyrnas Unedig, er enghraifft, mae Deddfau Seneddol ac Offerynnau Statudol.
Mae'r canllaw hwn yn esbonio sut i chwilio am ddeddfwriaeth yn effeithiol.
Mae profion seicometrig yn weithgareddau neu asesiadau sydd wedi'u cynllunio i brofi cyflwr meddwl, personoliaeth a phrosesau meddwl unigolyn. Gan fod cwmnïau seicometrig yn cynhyrchu profion seicometrig, nid ydynt bob amser yn hawdd dod o hyd iddynt. Mae gan y llyfrgell ganllaw A-Z ar brofion a mesurau sydd i'w cael mewn llyfrau neu erthyglau cyfnodolion neu a allai fod ar gael yn yr Adran Seicoleg ac Astudiaethau Therapiwtig.
Mae safon yn ffordd gytunedig a dogfennol o wneud rhywbeth. Mae safonau'n cynnwys manylebau technegol neu feini prawf manwl eraill sydd wedi'u cynllunio i'w defnyddio'n gyson.
Gwiriwch y canllaw hwn i ddarganfod mwy am safonau.
Mae data ystadegol yn ddarnau o ddata a fynegir mewn niferoedd.
Mae gwefan y Swyddfa Ystadegau Gwladol yn ffynhonnell dda o ddata ystadegol am wahanol agweddau ar fywyd yn y DU.
Mae casgliad data Gwasanaeth Data’r DU yn cynnwys data ystadegol o arolygon mawr a noddir gan lywodraeth y DU, arolygon traws-genedlaethol, astudiaethau hydredol, cyfrifiadau a busnes y DU.
BoB yw Dysgu ar Sgrin ar deledu Ar Alw a gwasanaeth radio ar gyfer addysg sy'n caniatáu i chi recordio a gweld teledu a radio ar-lein o dros 65 o sianeli am ddim gan gynnwys archif o dros 2 filiwn o raglenni. Gallwch edrych arno ar y campws neu gartref (y DU yn unig).