Skip to Main Content

Curaduron Amrywiaeth

Helpu i wella a hyrwyddo amrywiaeth a chynhwysiant yn y llyfrgell. This guide is also available in English

Curaduron Amrywiaeth 2022/23

Llenydiaeth a ffillmau De Asia
Nid yw bob amser yn hawdd dod o hyd i lenyddiaeth De Asia mewn llyfrgelloedd, felly fel curaduron amrywiaeth a chan ein bod o dras De Asia, roeddem wedi penderfynu talu gwrogaeth i'n gwreiddiau yn y casgliad hwn. Roedden ni eisiau cynnig safbwyntiau gwahanol oherwydd yn aml iawn mae ein straeon fel arfer yn cynnwys delweddau o drawma. Er mor arwyddocaol yw themâu trawma yn ein straeon a sut maen nhw’n siapio ein hunaniaeth, roedden ni hefyd eisiau tynnu sylw at ochr ein diwylliant rydyn ni’n ei hadnabod ac yn ei charu, yn ogystal ag agweddau beiddgar a byw diwylliant De Asia. Mae angen y safbwyntiau hyn arnom gan fod De Asia yn helaeth, ac felly mae’r casgliad hwn ar gyfer pobl sydd am archwilio byd llenyddiaeth De Asia yn ei holl fawredd ac ymchwilio i themâu bywiogrwydd, hudolus a chraff y llyfrau hyn.

Anifeiliaid Cefnogi Emosiynol
Ers canrifoedd mae anifeiliaid wedi cydweithio'n iawn â bodau dynol mewn llawer o rolau gwahanol. Maent wedi cyflawni nifer o dasgau i wneud swyddi'n haws i bobl eu cyflawni. Mae cŵn wedi cael eu hyfforddi ers canrifoedd i wneud swyddi fel gwarchod buchesi, hela helwriaeth, gwarchod eiddo, cynorthwyo i chwilio ac achub, cyflwyno negeseuon ar adegau o ryfel, ac yn olaf, mewn dim ond cwmnïaeth pur dan wahanol ffurfiau i wella ein bywydau. Mae ceffylau ac ych wedi cael eu defnyddio fel mowntiau, i dynnu wagenni, offer fferm, ac yn syml yn ein cynorthwyo i gyflawni pethau a fyddai'n cymryd nifer o bobl i'w gwneud yn hytrach nag un person yn unig. Mae adar wedi cael eu hyfforddi i gario negeseuon a'n helpu ni i hela. Mae cathod wedi cael eu defnyddio ar gyfer cwmnïaeth ac mae ganddyn nhw waith enfawr yn cynnal ecosystem gyda llai o lygod mawr sy'n cario clefydau sy'n dinistrio cnydau sydd wedi'u storio. Bu achosion hefyd lle mae anifeiliaid heb eu hyfforddi wedi rhoi cymorth cyfyngedig i bobl ag anableddau symud o gwmpas.

Lleisiau Pobl Ddun y tu hwnt i America
Cynsail prosiect curadur amrywiaeth eleni oedd cynrychioli lleisiau pobl dduon y tu hwnt i America. Roeddem yn teimlo bod tuedd i orgynrychioli profiadau pobl dduon America yn y cyfryngau prif ffrwd a bod goruchafiaeth y naratifau hyn yn “Gwahaniaethu” profiadau pobl dduon, yn fyd-eang. Daw hyn, ynddo’i hun, yn ormesol wrth iddo gymryd yn ganiataol fod profiadau pobl dduon yn berthynol i lasbrint a sefydlwyd gan leisiau Du Americanaidd. Trwy guradu detholiad o lenyddiaeth a deunydd darllen, rydym wedi anelu at herio homogeneiddio profiadau pobl dduon a chynnig amrywiaeth o leisiau sy'n diganoli lleisiau pobl dduon America. Wrth wneud hynny, nid ydym yn awgrymu na ddylid gwerthfawrogi’r lleisiau hyn, ond yn hytrach y dylent fod yn rhan o dapestri ehangach o hanes a llenyddiaeth. Ymhellach, trwy gynnig detholiad darllen sy’n cwmpasu sbectrwm hanesyddol ehangach, rydym yn gobeithio pwysleisio bod lleisiau pobl dduon wedi bod yn bresennol erioed a’r cyfan sydd ei angen yw trosglwyddo’r syllu i werthfawrogi gorwel ehangach a llu o leisiau na fyddai fel arall yn cael eu clywed heb gael eu dyrchafu. 

Hawliau Cyrff Menywod: Ddoe a Heddiw    
Mae’r arddangosfa hon yn dathlu’r ymgyrchoedd ar hawliau atgenhedlu gan grwpiau merched yn y 1970au a’r 1980au. Fe’i crëwyd trwy ddeunyddiau gwreiddiol o Gasgliad y Ganolfan Astudiaethau Rhywedd yng Nghymru: casgliad a roddwyd i Brifysgol De Cymru yn cynnwys taflenni, pecynnau hyfforddi a chylchgronau. Mae'n ffynhonnell wych o ddeunyddiau cynradd ar gyfer astudio ffeministiaeth ail don yng Nghymru a'r DU.