Y ffynonellau cynradd cyfreithiol yw deddfwriaeth a chyfraith achosion, sef y ffynonellau gwybodaeth gyfreithiol mwyaf awdurdodol.
Deddfwriaeth
Yn Skills for Law Students ar dudalen 490, mae'r eirfa yn disgrifio 'deddfwriaeth' fel:
"The whole or any part of a country's written law, usually used to mean Acts of Parliament or Statutes, but also including delegated or secondary legislation."
Efallai y byddwch hefyd yn gweld y termau ‘dirprwyedig’ neu ‘deddfwriaeth eilaidd’ a ddisgrifir fel 'is-ddeddfwriaeth' neu 'offerynnau statudol'.
Achosion
Yn Skills for Law Students ar dudalen 485, mae'r eirfa yn disgrifio achosion fel:
"... the arguments put forward by both sides of a court action, as well as the report of the judicial decision."
Adroddiadau Cyfraith
Yn Skills for Law Students ar dudalen 490, mae'r eirfa yn disgrifio adroddiadau cyfraith fel:
"Reports of decisions handed down by the courts. Since 1865 these have mainly been handled by the Incorporated Council of Law Reporting, which publishes The Law Reports - reports of cases selected by the Council for their importance, written by lawyers and approved by the judges presiding. Further to the Council, there are other commercially published reports, e.g. the All England Law Reports."
Mae llawer o achosion yn cael eu clywed bob dydd, mae'r penderfyniadau pwysicaf yn cael eu clywed yn yr Uwch Lysoedd a’r Llysoedd Apeliadol yng Nghymru a Lloegr ac fe'u gwelir gan ohebwyr llys. Caiff yr arsylwadau hyn eu hysgrifennu fel adroddiadau cyfraith achosion sydd ar gael yn ddiweddarach yn y cronfeydd data cyfreithiol ac fe'u cyhoeddir mewn cyfrolau print ac ar gael mewn llyfrgelloedd. Mae nifer o gyfresi o adroddiadau cyfraith ar gael, mae rhai yn cynnwys adroddiadau gan ystod o feysydd ymarfer cyfreithiol, mae eraill yn benodol i un maes e.e. Adroddiadau Cyfraith Teulu, Adroddiadau Cyfraith Adloniant a'r Cyfryngau ac ati.
Awdurdod Adroddiadau Cyfraith
Cyhoeddir y gyfres fwyaf awdurdodol o adroddiadau cyfraith gan Gyngor Corfforedig ar Adrodd am y Gyfraith (yr ICLR). Gelwir y gyfres hon yn The Law Reports ac mae'n cynnwys adroddiadau gan Achosion Apêl (AP), Mainc y Frenhines (QB), Siawnsri (Ch) a Theulu (Fam). Ystyrir y gyfres hon yn fwyaf awdurdodol gan y farnwriaeth gan fod yr adroddiadau'n cynnwys crynodeb manwl o'r dadleuon cyfreithiol a wiriwyd gan y fainc cyn eu cyhoeddi. Os oes adroddiad ar yr achos yr ydych yn ei ddarllen ar gael o'r gyfres hon, dylech ei ddyfynnu yn hytrach nag unrhyw un arall yn y Practice Direction: Citation of Authorities (2012).
Os nad yw dyfarniad wedi'i gyhoeddi neu heb ei gyhoeddi eto yn The Law Reports, yna cyfeiriwch adroddiad o naill ai Weekly Law Reports (WLR) neu’r All England Law Reports (All ER). Os nad yw'r dyfarniad ar gael o unrhyw un o'r cyfresi hyn yna dyfynnwch adroddiad gan un o'r cyfresi awdurdodol arbenigol.